مدیریت پوششی کف باغ و علف های هرز باغات انار

مدیریت پوششی کف باغ و علف های هرز باغات انار

مدیریت آفات و بیماری های انار

مدیریت آفات و بیماری های انار

آفات مهم انار

کرم گلوگاه انار: از مهمترین آفات انار می توان به کرم گلوگاه انار اشاره کرد. این آفت یکی از موانع عمده صادرات انار محسوب می شود. درختانی مانند انجیر، انگور، پسته، گردو، بادام و ... از دیگر میزبان های این آفت هستند. زمستان گذرانی آفت به صورت سنین مختلف لاروی به ویژه لارو سن آخر در تاج و داخل میوه های باقیمانده روی درخت یا کف باغ و حتی داخل انبار می باشد. برای کنترل این آفت از مبارزه مکانیکی، جمع آوری میوه های باقیمانده در باغات، انبارها و ... در زمستان، جمع آوری میوه های آلوده در طول فصل (مخصوصا بعد از تیرماه)، جلوگیری از ترکیدگی میوه ها، جداسازی میوه های آلوده قبل و در زمان انبارداری و مبارزه با آفت در سایر درختان میزبان اهمیت بالایی دارند. 

 شته سبز : در باغات انار ایران دو گونه مختلف شته به نام های شته سبز انار و شته سبز جالیز مشاهده می شوند. شته ها به تمام اندام های درخت انار حمله کرده و در اوایل فصل بهار جمعیت بالایی دارند، جمعیت این آفت با افزایش دما در تابستان کم شده و مجددا با پایین آمدن دما در اواخر تابستان جمعیت آن ها بالا می رود. شته ها به طور قابل ملاحظه ای توسط پارازیت های محیط کنترل می شوند. مبارزه با این حشره معمولا تنها در اوایل فصل با یک شته کش مناسب انجام می گردد.

سوسک چوبخوار انار:  این آفت از آفات مهم انار بوده و هر ساله خسارات زیادی را به باغات انار و مخصوصا درختان ضعیف وارد می سازد. خسارت عمده این آفت از طریق تغذیه لارو آن از لایه کامبیوم درخت وارد می شود. این آفت معولا تنها یک نسل در سال دارد. زمستان گذرانی این حشره به صورت پیش شفیره در داخل چوب می باشد. بهترین روش مبارزه با این آفت رعایت همه اصول صحیح باغبانی انار و تقویت درختان می باشد.  

کنه پاکوتاه انار: در تمام مناطقی که انار به طور طبیعی روییده و یا کشت می گردد، کنه پاکوتاه انار را می توان دید. زمستان گذرانی این آفت به صورت ماده بالغ که جفت گیری نیز کرده است، می باشد. خسارت این آفت در اواسط فصل زراعی افزایش می یابد. تعداد نسل این آفت 7-6 نسل در سال است. دشمنان طبیعی زیاد خسارت این آفت را به حداقل می رساند. انجام هرس اصولی، تنظیم دور آبیاری و جلوگیری از تنش آبی جمعیت این آفت را کاهش داده و از خسارت آن جلوگیری می کند.

 از سایر آفات انار می توان به مگس سفید انار، شپشک چینی یا مومی، شپشک واوی، شپشک روسی، شپشک آرد آلود، کرم طوقه، کرم انار، کرم سفید ریشه، موریانه ها و گنجشک اشاره داشت.

 

بیماری های مهم انار

غده ای شدن ریشه درختان انار، عامل: نماتد مولد ریشه

پوسیدگی طوقه انار، عامل: قارچ

پوسیدگی میوه انار، عامل: قارچ

مدیریت آبیاری و کوددهی باغات انار

مدیریت آبیاری و کوددهی باغات انار

 انار درختی مقاوم به خشکی است اما آبیاری منظم سبب افزایش عملکرد این درخت می گردد. میزان آب آبیاری در باغات انار به عوامل متعددی همچون رقم، نوع خاک، روش آبیاری، فاصله کشت و حتی سن درختان دارد.

 معمولا در بهار تا اواسط اردیبهشت باغات انار را آبیاری نمی کنند، چرا که این تنش آبی سبب باز شدن گلهای بیشتری روی درخت شده و از رشد رویشی زیاد درخت جلوگیری می نماید. پس از آن در خاک های سبک هر 7-5 روز و در خاک های سنگین هر 12-10 روز یکبار آبیاری برای داشتن محصول مناسب لازم می باشد. فواصل آبیاری درختان انار برای رسیدن به بیشترین عملکرد باید در تابستان به حداقل برسد. آبیاری در اوایل زمستان در هوای سرد که منجر به یخ آب زمستانه شود برای از بین بردن آفات انار مانند لاروهای کرم گلوگاه بسیار اهمیت دارد. آبیاری دومی که در زمستان انجام می گیرد مربوط به اواخر زمستان است که عملیات شخم زدن و کودهی باغات پس از آن انجام می شود.

 آب مورد نیاز برای هر هکتار باغ انار بطریقه سنتی تقریباً حدود  30000 متر مکعب می‌باشد. در تحقیقات انجام شده در یزد میزان آب مصرفی در روش کرتی 21000 و در روش جوی و پشته  15000 و در روش قطره ای 7000 متر مکعب در طول یک فصل رشد می‌باشد. 

 درخت انار به انواع خاکها سازگاری نشان میدهد ولی به خاکهایی که دارای زهکشی کمی باشند حساس می باشد و درصورت بالابودن آب تحت الارضی نمی‌تواند تولید مناسب داشته باشد. بهترین خاک جهت کشت انار خاکهای رسی شنی یا شنی رسی با pH بین 7/5 تا 8/5 است.

 مقاومت انار به شوری : مقدار برای صفر درصد کاهش محصول 1/8 میلی موس بر سانتی متر است یعنی شوری آب آبیاری نباید از 1/8 میلی موس بر سانتی متر بیشتر باشد. چنانچه متوسط شوری آب آبیاری به 3/9 برسد، گیاه قادر به رشد نخواهد بود.

کوددهی باغات انار اهمیت زیادی دارد. کود آلی علاوه بر تامین عناصر غذایی ساختمان خاک را بهبود داده، از تجمع نمک در سطح خاک و تبخیر زیاد آب از سطح خاک جلوگیری می کند. مصرف صحیح کودهای شیمیایی بر اساس نتایج تجزیه خاک و برگ برای رسیدن به عملکرد خوب در انار باید در برنامه قرار گیرد.

 به طور عمومی می‌توان یک سوم کود نیتروژنی وتمام کود فسفاته و پتاسیمی را همراه با کود دامی، حداکثر یک ماه قبل از تورم جوانه ها مصرف کرد. یک سوم ازت پس از ریزش کامل گلبرگها، و یک سوم ازت باقیمانده به فاصله دو ماه پس از تقسیط دوم مصرف می‌شود. کودها را می توان در نیمه خارجی سایه انداز تاج درخت به صورت چالکود و یا کانال‌کود استفاده کرد.

در غالب خاکهایی که باغ انار در آنها احداث شده است، به میزان کافی پتاسیم وجود دارد امامحققان معتقد هستند که در صورت سبک بودن خاک و کاهش ماده آلی و همچنین پایین بودن غلظت پتاسیم در خاک ( کمتر از 250 میلیگرم در کیلوگرم ) می‌توان نسبت به مصرف سولفات پتاسیم به میزان نیم الی یک کیلوگرم به ازاء هر درخت بارده اقدام کرد

با توجه به آهکی و گاهی شور بودن خاکهای زیرکشت باغهای انار و نیز درجه شوری بالا و وجود بی کربنات فراوان در آب آبیاری در اکثرمناطق زیرکشت و از طرف دیگر ضرورت اصلاح pH خاکهای زیرکشت و تامین نیاز غذایی گوگرد و کلسیم، مصرف کودهای گوگردی همراه با مواد آلی به صورت کانال‌کود و یا چالکود و همچنین برای تعدیل اثر سدیم فراوان و اصلاح نسبتهای کلسیم به سدیم وکلسیم به منیزیم مصرف سولفات کلسیم ( گچ ) درباغها موثر است.

توصیه کود اوره در باغ انار براساس درصد نیتروژن کل خاک

درصد نیتروژن کل	اوره ( کیلوگرم در هکتار )
کمتر از 0/45	450-400
0/60-0/46	400-350
1/0-0/60	350-250
بیشتر از 1/0	250 >

 

توصیه کود فسفاته در باغ انار براساس میزان فسفر قابل جذب خاک

 

فسفر قابل جذب (میلیگرم در کیلوگرم)	فسفات آمونیوم( کیلوگرم در هکتار)
کمتر از 5	150-100
10-5	100-75
15-10	75-50
بیشتر از 15	صفر

 

 

توصیه کودهای میکرو در باغ انار

 

عنصر غذایی	کود	به ازاء هر درخت بارده (هر 4 سال یکبار )
آهن	سولفات آهن	1000-500گرم
منگنز	سولفات منگنز	250-150 گرم
روی	سولفات روی	1000-500 گرم
مس	سولفات مس	200-150 گرم

رشد و نمو میوه انار

رشد و نمو میوه انار

میوه انار در حقیقت میوه کاذب بوده و از رشد و نمو نهنج و تخمدان بوجود می آید. قطر میوه انار در ارقام مختلف از 5 تا 20 سانتی متر متفاوت بوده و وزن این میوه در برخی ارقام تا 800 گرم نیز می رسد. دانه های انار به تعداد زیاد دیده می شوند. این دانه ها که از رشد و نمو تخمک ها بوجود می آیند، در واقع بذور بدون آلبومن ولی دارای جنین می باشند.

گلدهی و گرده افشانی درختان انار

گلدهی و گرده افشانی درختان انار

گل های انار  درشت و به رنگ قرمز مایل به نارنجی می باشند. این گل ها شهد تولید کرده و حشرات را به سمت خود جذب می کنند. گل در کامل (دوجنسه) بوده و به سه گروه تقسیم می شوند:

گروه اول گل های بارور (Fruitful) می باشند که بزرگتر بوده، خامه و پرچم بلند دارند. بساک و کلاله در این گروه هم اندازه هستند. حدود 5 درصد از این گل ها تبدیل به میوه شده و بقیه آن ها ریزش می کنند.

گروه دوم گل های نازا یا علفی (Barren) هستند که نسبت به گروه اول اندازه کوچکتر و خامه و پرچه کوتاهتری دارند، ضمن اینکه در این گروه کلاله گل در زیر بساک قرار می گیرد. این گل ها معمولا ریزش می کنند.

گروه سوم گل های حد واسط (Intermediate) نامیده می شوند. این گروه خصوصیاتی بین دو گروه قبل را دارند در برخی مواقع به میوه تبدیل می شوند ولی این میوه ها معمولا بد شکل بوده و به ندرت می رسند.

درختان انار در طول فصل 3 تا 4 بار گل می دهند. گل های سری اول و دوم انار تا آخر خرداد ظاهر می شوند. کیفیت میوه های این گل ها مطلوب می باشند. اما گل هایی که در تیرماه بوجود می آیند میوه نامطلوب تولید کرده و بهتر است که تنک شوند. در حقیقت زودگلدهی در انار یک مزیت محسوب می شود.

گل های انار از سن 3 تا 4 سالگی درخت به بعد به صورت انتهایی بر روی شاخه ها و یا اسپور هایی به طول 1 تا 20 سانتیمتر ظاهر می شوند. روی هر شاخه بارده انار ممکن است از یک تا چند گل تشکیل شود که یکی از آنها انتهایی و بقیه جانبی هستند.

کاسبرگ انار قرمز و ضخیم است که بعد از تشکیل میوه ریزش نکرده و تاج میوه را تشکیل می دهد. تعداد کاسبرگ و گلبرگ های قرمز در انار 4 تا 8 عدد بوده و خامه (مادگی) گل قرمز مایل به زرد است.

برخی گیاه شناسان گل های انار را خودگشن و برخی دیگر آن ها را دگرگشن می دانند. در هر صورت این گل ها به خاطر ظاهر جذاب و نیز تولید شهد، حشرات زیادی از جمله زنبور عسل را به خود جذب می کنند. انجام گرده افشانی برای تولید میوه در انار ضروری است و این کار هم توسط حشرات و باد صورت می گیرد.

روش های ازدیاد انار

روش های ازدیاد انار

 انار را می توان بوسیله بذر که به سرعت جوانه می زند تکثیر کرد. اما برای جلوگیری از تفرق صفات و بدست آوردن درختان شبیه به درخت مادر برای ازدیاد انار از تکثیر به روش رویشی استفاده می شود. برای تکثیر رویشی انار می توان در بهار از قلمه های چوب سخت و در تابستان از قلمه های چوب نرم به طول 50-25 سانتیمتر استفاده کرد. استفاده از روش خوابانیدن هوایی نیز برای تکثیر انار ممکن است. پیوند زدن در انار عملیات باغی رایجی نیست.

پایه های انار

پایه های انار

از آنجا که درختان انار معمولا پیوند زده نمی شود، پایه مشخصی در ایران برای این منظور وجود ندارد. به عبارتی به دلیل سهولت ریشه زایی قلمه ها، ارقام مورد نظر برای کاشت به روش قلمه زدن تکثیر شده و به زمین اصلی انتقال داده می شوند.

ارقام انار

ارقام انار

ایران یکی از مهمترین مراکز ژرم پلاسم انار در جهان است. کلکسیون ذخایر ژنتیکی انار یزد یکی از بزرگترین کلکسیون های انار در جهان است که دارای 780 ژنوتیپ و رقم مختلف انار می باشد.  ارقام بسیار متفاوتی از انار در ایران روییده و کشت می گردد. برخی از ارقام بیشتر به صورت تجاری کشت شده و محبوبیت بیشتری دارند. از این دسته می توان به ملس ساوه، شیشه کپ فردوس، خزربردسکن، رباب نی ریز، نادری بادرود، ملس یزدی، قجاق قم، اردستانی مه ولات و بجستانی گناباد اشاره کرد که حدود 35 درصد باغات انار ایران و بیش از 90 درصد صادرات انار کشور را تشکیل می دهند. تقریبا همه ارقام یاد شده رنگ پوست قرمز، دانه قرمز و طعم ملس تا شیرین دارند.

 

 

جدول ارقام عمده، مناطق تولید و زمان برداشت محصول انار ایران (برگرفته از سایت انار ایران)
ردیف	استان	ارقام عمده	مناطق تولید	زمان شروع و خاتمه برداشت
1	اصفهان	نادری ،ملس دانه قرمز ، شیرین شهوار ، آمنه خاتونی	کاشان ، اردستان، نطنز، شهرضا ، اصفهان، نائین ، برخوار و میمه، نجف آباد	اوایل شهریور تا اواخر آبان
2	تهران	ملس، قجاق، قیاسی، شیرین، یزدی	پاکدشت ، ری ، تهران ، شهریار ، فیروزکوه ، ورامین ، دماوند	اوایل شهریور تا اواخر آبان
3	خراسان	شیشه گپ، خزر شیرین، ملس، قند کاشمر	فردوس ، تربت حیدریه ، گناباد ، بردسکن ، سبزوار ، کاشمر ، نهبندان ، بیرجند	اوایل شهریور تا اواخر آبان
4	خوزستان	قرمزه دو مزه، سینه پهن، شیرین پوست نازک	ایذه ، مسجد سلیمان ، باغ ملک ، اندیمشک	اوایل شهریور تا اوایل آبان
5	زنجان	شاه بار، کدوئی ، ملس قرمز ، میخوش	طارم	اوایل شهریور تا اواخر آبان
6	سمنان	گلو باریک، سرخک، شهوار ، یزدی اردستانی ، ملس ، قرنجوک	کاشان ، اردستان، نطنز، شهرضا ، اصفهان،نائین ، برخوار و میمه ، نجف آباد	اوایل شهریور تا اواخر آبان
7	سیستان و بلوچستان	ملس ،گلابی ، بزمانی ، کله گاوی ، بی دانه ، سنگان	سراوان ، خاش ، ایرانشهر	اوایل شهریور تا اواخر مهر
8	فارس	رباب ، اتابکی ، بریت سفید قجاق ، میخوش ، کدرو	نیریز، شیراز ، ارسنجان ، کازرون ، جهرم ، مرودشت ، فیروز آباد ، استهبان ، داراب	اوایل شهریور تا اواخر آبان
9	قم	قجاق	قم	اوایل شهریور تا اواخر آبان
10	کرمان	دانه قرمز راور، کیوانی ، شاهی ، سیاه ملس ، شیرین عقدائی	کرمان ، بافت ، راور، سیرجان	اوایل شهریور تا اواخر آبان
11	کرمانشاه	بریت سفید ، ملس سوری ، قمی ، دانه قرمز ، شیرین انار	پاوه ، اسلام آباد ، گیلانغرب ، سرپل ذهاب	اوایل شهریور تا اواخر آبان
12	مرکزی	ملس ساوه ، آقامندلی ، آلک شیرین ، تابستانی ، آب دندان ، تبریزی، یوسف خانی	ساوه	اوایل شهریور تا اواخر آبان
13	یزد	میخوش ، شیرین شهوار ، زاغ ، گل تفتی	میبد ، نفت ، یزد ، اردکان ، صدوق ، مهریز ،ابرکوه ، بافق، خاتم	اوایل شهریور تا اواخر آبان

تارخچه انار

تاریخچه انار

 انار (Punica granatum) گیاهی از خانواده Punicaceae است که هم به خاطر میوه آن و هم به صورت زینتی کشت می شود. نام Pomegranate از نام لاتین Malum granatum که به معنی سیب دانه دار است گرفته شده است.

رومی ها ابتدا این درخت را Malum punicum می نامیدند ولی بعدها به Punicum granatum تغییر یافت. در نهایت لینه آن را Punica granatum نامید. در شرق نزدیک (ایران و ترکیه)، در آسیای مرکزی (افغانستان و کشورهای نزدیک آن) و در هند این میوه به طور معمول انار نامیده می شود.

انار بومی ایران و احتمالا برخی از مناطق حاشیه ای آن می باشد.  برخی معتقدند که انار در منطقه قفقاز، به خصوص در نواحی شمال شرقی ترکیه و جنوب دریای خزر اهلی شده است. انارهای وحشی امروزه در آسیای مرکزی از ایران و ترکمنستان تا شمال هند کشت می شوند. واویلوف (Vavilov) بیان کرده است که ایران و نواحی اطراف آن منشا انارهای امروزی است.

در بسیاری از فرهنگ ها انار به عنوان یک میوه افسانه ای برای بشر مطرح بوده است. در افسانه های یونانی به عنوان نماد ازدواج پایدار مطرح است. این میوه در برخی نقاشی های معروف اروپایی نیز دیده می شود 

در افسانه های پارسی آمده که اسفندیار با خوردن یک میوه انار شکست ناپذیر گردید. در آیین یهودیت، تعداد بذرهای داخل یک میوه انار 613 عدد است هر یک برای یکی از 613 فرمان کتاب مقدس. در آیین بودا، از انار به عنوان یکی از سه میوه پر برکت نام برده می شود. در هنر سرامیک چینی، انار نماد باروری، فراوانی، آینده پر برکت و فرزندان زیاد و نیکو می باشد

در مسیحیت نیز، میوه انار نماد باروری است. در اسلام، قرآن از میوه انار به عنوان یک میوه بهشتی یاد می کند.از انار در تورات 23 مرتبه و در قرآن سه مرتبه یاد شده است  در حالیکه در انجیل نامی از آن برده نشده است.

به نظر می رسد که انار جزء اولین گونه هایی است که اهلی شده اند. فرآیند اهلی کردن انار طی هزاران سال توسط انسان های اولیه انجام شده است، این موضوع سبب شده است که اصلاح کنندگان درختان میوه در صد سال اخیر کار زیادی روی انار انجام ندهد.

این درخت به طور گسترده در اسپانیا کشت می شده و از آنجا در دهه 1700 میلادی توسط مبلغان مذهبی به مکزیک و کالیفرنیا برده شده است. توانایی درخت انار برای سازگاری با انواع شرایط آب و هوایی سبب گسترش این درخت به صورت وحشی از اروپا تا دامنه های هیمالیا شده است. باغات تجاری انار امروزه در کشورهای مختلف اروپایی و آسیایی کشت می شود.

در قاره امریکا این درخت بیشتر در ایالات متحده و شیلی کشت می شود. باغات جدید انار امروزه در آفریقای جنوبی، استرالیا، آرژانتین و برزیل احداث شده اند.